چشم انداز گاز جهانی و تاثیر آن بر هزینه صنایع

قیمت خوراک واحدهای پتروشیمی کشور با فرمولی که ۵۰ درصد از آن از هاب های گاز اروپا و امریکا و ۵۰ درصد دیگر از قیمتهای داخلی و وارداتی و صادراتی گاز ایران نشات می گیرد، بدست می آید و قیمت سوخت صنایع با ضریبی از قیمت خوراک محاسبه می گردد. این ضریب برای واحدهای پتروشیمی، پالایشگاهی و احیای فولاد ۶۰ درصد، واحدهای تولید فلزات شامل احیای کوره بلند ۴۵ درصد، تولید سیمان ۱۵ درصد و سایر صنایع ۱۰ درصد نرخ پایه خوراک پتروشیمی ها می باشد. متوسط قیمت گاز خوراک طبق فرمول بالا در دوسال اخیر بین ۱۴ تا ۱۵ سنت بوده است. بنابراین چشم انداز قیمتی گاز جهانی بر سودآوری شرکتها حائز اهمیت است.

قیمت گاز طبیعی بعد از تحولات جنگ روسیه و اکراین در آگوست ۲۰۲۲ به بالاترین قیمت تاریخی خود رسید و پس از آن روند کاهشی داشته است. روند کاهشی قیمت های جهانی گاز از فصل اول سال میلادی جدید معکوس شده است . هرچند که قیمت های گاز هاب اروپایی ۱۵ درصد قیمت پیک و قیمت گاز در امریکا حدود ۳۰ درصد قیمت در پیک سال ۲۰۲۲ می باشند. پیش بینی های جهانی در مورد قیمت گاز در سال آینده میلادی صعودی می باشد. این افزایش قیمت در مورد قیمت گاز آمریکا بدلیل احداث ترمینال های جدید صادرات LNG و افزایش تقاضا برای گاز صادراتی امریکا بیش از رشد افزایش قیمت گاز در اروپا است.

عواملی که سبب می شود که از بالا رفتن قیمت گاز حمایت کند بشرح زیر می باشد :

ادامه تنش های ژئوپلتیک : افزایش تنش ها میتواند منجر به افزایش بیشتر قیمت ها بویژه برای گاز طبیعی در اروپا و قیمت LNG گردد. این بدین دلیل است که حدود ۲۰ درصد از عرضه LNG از طریق تنگه هرمز صورت می پذیرد.

افزایش تقاضا برای گاز صادراتی امریکا : بعد از شروع جنگ روسیه و اکراین، صادرات گاز امریکا به مقصد اروپا افزایش پیدا کرد. اما از آپریل ۲۰۲۴، این الگو معکوس شده و صادرات به کشورهای امریکای لاتین، جنوب آسیا و خاورمیانه و شمال آفریقا افزایش یافته است. این افزایش تقاضا می تواند افزایش قیمت ها را بدنبال داشته باشد.

کاهش عرضه گاز روسیه به اروپا : بعد از کاهش عرضه قابل توجه گاز روسیه به اروپا بعد از جنگ روسیه و اکراین، در نیمه اول سال جاری میلادی تقاضای گاز اروپا از روسیه رشدی ۱۴ درصدی داشته است. عدم توافق جهت انتقال گاز روسیه از طریق اکراین در پایان سال میلادی و وضع تحریم بیشتر بر صادرات LNG روسیه می تواند از قیمتهای بالای گاز حمایت کند.

پیش بینی هوای سردتر: پیش بینی های دمایی از کاهش دما در اروپا و افزایش دما در امریکا نسبت به سال گذشته منجر به افزایش قیمت گاز در اروپا و محدودیت در افزایش قیمت ها در امریکا خواهد شد.

از دیگر سو، مهم ترین عامل کاهشی برای قیمت گاز جهانی، ضعف تقاضا در آسیای شرقی می باشد. بیش از نیمی از رشد تقاضای گاز برای دو سال آتی برپایه تقاضا در منطقه آسیا می باشد. بنابراین تقاضای ضعیف بویژه در چین منجر به مصرف کمتر و در نتجیه کاهش قیمت گاز خواهد شد.

سید محمد تقی پور مقیم – مدیر سرمایه گذاری تامین سرمایه تمدن ،